Alles wat je moet weten over de miljoenen van gemeente Amstelveen
Amstelveen - Gemeente Amstelveen heeft vandaag de begroting voor 2021 gepresenteerd. Hoewel het Amstelveense College van B en W door de corona-pandemie een zeer onzekere toekomst voor zich ziet, wil het zeker niet de hand op de knip houden en blijft het vooral ook investeren om de lokale economie draaiende te houden: in de nieuwe begroting komt Amstelveen met een pakket van liefst 63 miljoen euro aan incidentele uitgaven, tegenover een schril afstekende 1,7 miljoen euro aan structurele uitgaven.
Daarmee maakt Amstelveen een grote ommezwaai in de gemeentelijke financiële huishouding: door de structurele uitgaven te minimaliseren wordt de vanzelfsprekendheid waarmee budgetten tot in lengte van jaren werden verstrekt (vaak zonder evaluatiemomenten) doorbroken en kan er, mede door de gemeenteraad, nog veel kritischer worden gekeken naar het gemeentelijke uitgavepatroon. Het is de opvallendste constatering in de nieuwe begrotingsplannen.
Evaluatiemoment
Verantwoordelijk wethouder Herber Raat (Financiën, VVD) is groot voorstander van de nieuwe benadering. ‘We kunnen daarmee veel kritischer kijken wat er met het geld gebeurt en of bepaalde uitgaven nog wel nodig zijn. Door om de drie jaar opnieuw te kijken bouw je als het ware een evaluatiemoment in en voorkomen we dat budgetten geruisloos in de zogenoemde rompbegroting van de gemeente verdwijnen. Dan betalen we wel, maar weten we eigenlijk niet precies waarvoor. Om de drie jaar kijken we nu wat de budgetten die we verstrekt hebben voor resultaat hebben gehad en of ze nog nodig zijn.’ ’
Streep door Sparen Vooraf
Een andere kentering is dat het credo Sparen Vooraf, waarover de afgelopen jaren tamelijk hoog werd opgegeven, niet meer opportuun is. In plaats daarvan stapt de gemeente over naar ‘betalen tijdens gebruik’ voor investeringen. Dat is volgens Raat nodig om op korte termijn de hoognodige investeringen mogelijk te maken. 'Daarin speelt mee dat de grondopbrengsten voor de gemeente sterk afnemen. We kunnen geen tientallen miljoenen meer opzij zetten, omdat er minder binnenkomt', zegt Raat.
Naar de mening van het College is dan ook nu het moment aangebroken voor een nieuw investeringsplan voor maatschappelijk vastgoed. ‘Het betekent dat Amstelveen niet langer vooraf spaart voor investeringen in maatschappelijk vastgoed (zoals wijkcentra, scholen, zwembad), maar de lasten hiervan afbetaalt in de jaren dat de voorzieningen worden gebruikt’ zegt Raat.
Wethouder Herbert Raat (VVD)
Doorlichting uitgavepatroon
Het gemeentelijke uitgavepatroon wordt momenteel ook volledig doorgelicht en ook de eigen gemeentelijke organisatie wordt daarbij niet gespaard. ‘In tijden van hoogconjunctuur hebben we veel en hele dure externen moeten inhuren. Dat feestje is wel afgelopen, daar kijken we nu uiteraard kritisch naar,’ zegt Raat. ' We gaan niet meer voor de hoofdprijs inhuren.'
Flexibel, wendbaar pro-actief
Het Amstelveense College van B en W heeft met de nieuwe begroting naar eigen zeggen een weg gevonden om de komende jaren ‘flexibel, wendbaar en proactief’ te kunnen handelen, met alsnog een voor de komende jaren sluitende begroting en voldoende reserve.
Waar de gemeenteraad zich in de raadsvergadering van 11 november nog gaat buigen over de gepresenteerde begrotingsplannen, blikt het College van B en W ook erug op de start van de coronacrisis, waarbij direct werd geacteerd om de economische gevolgen van de coronapandemie voor inwoners en ondernemers te beperken. ‘Dat was en is nog steeds de eerste prioriteit waar maximale inzet in geld, tijd en capaciteit voor is vrijgemaakt’, stelt het College van B en W. De gemeenteraad stelde aan het begin van de crisis al snel 15 miljoen euro beschikbaar voor een Lokaal Coronafonds, waarmee diverse (gesubsidieerde) instellingen, maar ook commerciële bedrijven die in nood verkeerden werden geholpen.
Investeringen korte termijn
In een zeer uitvoerig persbericht, vermoedelijk het langste persbericht uit de geschiedenis van de gemeentelijke communicatie-afdeling (noodzakelijk omdat door de corona-maatregelen het traditionele persmoment werd afgelast) wordt gemeld dat in de nieuwe begrotingsvoorstellen dus vooral is gekeken naar wat voor de korte termijn hoognodig en belangrijk is voor Amstelveen om door te laten gaan. Die plannen hebben concrete dekking gekregen.
Hoewel het in de nieuwe begroting om een om een breed en gevarieerd investeringspakket gaat (63 miljoen incidenteel), gaan de meeste miljoenen naar jeugdzorg, onderwijshuisvesting, sport en het Amstelveense zwembad.
Onzekere periode
Het gemeentebestuur wil ook voorbereid zijn op de donkerste scenario’s. Maar feitelijk bevindt de gemeente zich nu al in een ontzettend onzekere periode. Niet alleen de coronacrisis zetten de gemeentefinanciën zwaar onder druk, maar ook de tekorten in het sociaal domein (met name Jeugdzorg) zijn alarmerend. Overigens bevinden heel veel gemeenten zich in het zelfde schuitje en heeft Amstelveen nog het geluk dat het er voor de crisis financieel goed voor stond. Uit onderzoek bleek recent nog dat Amstelveen de financieel meeste gezonde middelgrote gemeente van Nederland is.
Deze regio hard getroffen
Dat zegt echter niets over de aanstormende bedreigingen en risico’s. Zo behoort de regio Amsterdam/Schiphol, waar Amstelveen onderdeel van is, economisch tot de zwaarst getroffen gebieden van het land en dat heeft zeker zijn weerslag op Amstelveen, bijvoorbeeld qua werkgelegenheid. Daarnaast dreigt ook nog een miljoenenkorting door het Rijk (Amstelveen krijgt vermoedelijk minder geld uit Den Haag omdat ze daar kortgezegd vinden dat Amstelveen al rijk genoeg is gezien de hoge huizenprijzen).
De begrotingsvoorstellen geven ook een doorkijk naar ontwikkelingen die nog op de gemeente afkomen, zoals de overkapping van de A9 en de groei van de stad. Deze ontwikkelingen zijn nu nog niet meegenomen in de cijfers van de begroting 2021. Daarnaast is ook de vernieuwde samenwerking tussen Amstelveen en Aalsmeer nog onzeker. Die samenwerking werd eerder opgeblazen uit onvrede over de verdeling van de kosten.
Zeer mogelijk toch ozb-verhoging
Raat houdt de optie open om uiteindelijk toch de ozb (onroerendezaakbelasting) te verhogen als het Rijk de plannen doorzet om gemeenten met dure woningen, miljoenen minder uit te keren via het Gemeentefonds. 'Tot nu toe geniet de Amstelvener een hoog voorzieningenniveau tegen een relatief lage lokale lastendruk. Dat is dan niet meer in deze mate vol te houden', zegt Raat.
Stedelijke vernieuwing
De eerder genoemden opgebouwde reserve Sparen Vooraf zal worden hernoemd naar de reserve stedelijke vernieuwing. Deze reserve heeft nu een omvang van circa € 9,6 miljoen met een jaarlijkse aanvulling die afloopt van 2,8 miljoen in 2021 naar een structureel niveau van € 1 miljoen per 2024. De reserve is bedoeld om de leefbaarheid te verbeteren in verouderde wijken door de woningvoorraad te verbeteren en te investeren in de fysieke leefomgeving en voorzieningen.
Wethouder Floor Gordon (Ruimtelijke ordening en Duurzaamheid, D66) ziet daarmee kansen om de leefbaarheid in naoorlogse wijken of buurten van voor 1975 te verhogen, in samenhang met de energietransitie en het (klimaatadaptief) herinrichten van de openbare ruimte.
Wethouder Floor Gordon (D66)
'Als we dit in samenhang willen doen met een kwaliteitsimpuls voor de buurt, dan zijn gemeentelijke regie en investeringen essentieel' zegt Gordon. De bestaande cijfers houden overigens rekening met een bijdrage van € 7 miljoen om de onrendabele top van de ontwikkeling van het verouderde bedrijventerrein Legmeer naar een duurzame woonwijk met woningen voor alle inkomens mogelijk te maken.
Veiligheid
Amstelveen als veilige stad staat hoog op de agenda van het college. De gemeente blijft breed inzetten op de bestrijding van woninginbraken, van voorlichting en subsidieverstrekking tot inzet van een anti-inbrakenteam en ANPR-camera’s. De aanpak van woonfraude gaat crimineel gebruik van panden tegen.
Burgemeester Tjapko Poppens (Openbare Orde & Veiligheid)
'We krijgen zicht op ondermijning door inzet van innovatieve methoden om vervolgens samen met partners te interveniëren. Het toenemende aantal mensen met verward gedrag is ook een prioriteit.'
Jeugd
De landelijke trend van blijvend stijgende kosten voor de jeugdzorg, geldt ook voor Amstelveen. Het aantal kinderen met een (complexe) jeugdhulpvraag stijgt ook in onze gemeente nog elk jaar. De tekorten die hierdoor ontstaan zijn reden voor de landelijke discussie tussen Nederlandse gemeenten met de Rijksoverheid over extra geld voor de jeugdzorg. De maatschappelijke uitdagingen rondom jeugd zijn omvangrijk en complex.
Wethouder Frank Berkhout (Jeugdzorg, D66): 'Als gemeente willen we dat ieder kind veilig, gezond en kansrijk kan opgroeien. Wij blijven dan ook investeren in vroegsignalering en preventie om zo vroeg mogelijk hulp te bieden zodat problemen niet groter worden.'
Wethouder Frank Berkhout (D66)
Berkhout vervolgt: 'Ook blijven we investeren in het beter bereiken van inwoners die hulp nodig hebben, zoals bijvoorbeeld multi probleemgezinnen, jonge mantelzorgers en gezinnen waar conflictscheidingen of huiselijk geweld speelt. Om de kosten beter onder controle te krijgen, onderzoeken we de uitgaven, de mogelijkheden om kosten beter te beheersen en kijken we waar we de uitgaven kunnen verminderen. Dit alles om uiteindelijk onze kinderen de hulp te geven die ze verdienen in een, tegelijkertijd, toekomstbestending en betaalbaar stelsel.'
Investeren in onderwijs
De gemeente investeert de komende jaren ook verder in schoolgebouwen die passen bij het groeiend aantal leerlingen, de veranderende onderwijsvisie en de nieuwe klimaat- en duurzaamheideisen waar toekomstige schoolgebouwen aan moeten voldoen.
Daarbij toont de coronacrisis met de ventilatieproblematiek het belang van gezonde veilige schoolgebouwen. De coronacrisis legt druk op de kwaliteit van het onderwijs aan kinderen. Kinderen die door uitval van zieke leerkrachten achterstanden oplopen of doordat ze zelf in quarantaine moeten i.v.m. zieke of kwetsbare gezinsleden. Voor de ondersteuning van het onderwijs en kwetsbare kinderen is extra geld gereserveerd.
Kunst en cultuur
Kunst en cultuur dragen volgens het College van B en W bij aan de ontplooiing van Amstelveners en het College wil zoveel mogelijk mensen hiermee in aanraking brengen. Dit komt tot uiting in de Cultuuragenda: De stad als podium. 'Vooral in deze tijd is het belangrijk dat Amstelveners in de eigen leefomgeving kunnen genieten van kunst en cultuur. Daarom wordt bijvoorbeeld alle beeldende kunst op straat inzichtelijk gemaakt, zodat inwoners deze kunstroute kunnen volgen. Daarnaast wil de gemeente de eigen collectie aanvullen met kunst van jonge en veelbelovende kunstenaars uit Amstelveen en hun werk tentoonstellen in het raadhuis'.
Bestaanszekerheid
De gemeente kiest voor een sterke uitbreiding van de schuldhulpverlening. Dit is nodig om bewoners die vanwege de coronacrisis in de schulden zijn geraakt daar weer uit te helpen. De gemeente gaat daarom starten met gespecialiseerde schuldhulpverlening voor zelfstandigen en ondernemers. De saneringskredieten worden verruimd, zodat ook mensen met grotere schulden daarmee geholpen kunnen worden. En de vroegsignalering van schulden wordt verder uitgebreid om mensen met problematische schulden sneller op te sporen.
Daarnaast wordt het Werkplein uitgebreid om het groeiend aantal bewoners dat zonder werk zit te ondersteunen bij het vinden van een nieuwe baan of opleiding. Doelgroepen die daarbij bijzondere aandacht krijgen zijn onder meer bewoners met een WW- of bijstandsuitkering, jongeren die net van school komen en bewoners met een arbeidsbeperking. Vanwege de coronacrisis gaat de gemeente meer omscholingsmogelijkheden aanbieden naar beroepen waar vraag naar is, zoals in de zorg.
Wethouder Marijn van Ballegooijen (PvdA)
Wethouder Marijn van Ballegooijen (Sociale Zaken, PVdA): 'Veel bewoners zijn door corona hun baan kwijt en zitten in de financiële problemen. We gaan zorgen dat ze zo snel mogelijk weer aan de bak zijn.' Voor het versterken van schuldhulpverlening en bemiddeling naar werk en opleiding wil de gemeente € 3 miljoen vrijmaken.
Gezondheid
Net als vorig jaar breidt de gemeente het budget voor mantelzorgondersteuning uit. Dit is nodig omdat de groep ouderen die zelfstandig thuis woont met mantelzorg van hun partner en familie steeds groter wordt. Met de extra middelen kan de dagopvang voor mensen met dementie vaker open, komen er meer uren voor ondersteuning en wil de gemeente e-health (technologische ondersteuning, zoals bijvoorbeeld beeldbellen) voor meer mensen mogelijk maken. Daarnaast kondigt het college aan komend jaar plannen uit te werken voor betere ondersteuning voor bewoners met psychiatrische problematiek en voor het bevorderen van een gezonde leefstijl.
Duurzaamheid
Voor duurzaamheid is uit de opbrengsten van de verkoop van de Eneco aandelen € 15 miljoen gereserveerd voor investeringen in energietransitie, circulaire economie en klimaatadaptatie. Een voorstel voor het optimaal inzetten van dit bedrag wordt separaat aangeboden bij de actualisatie van het Plan voor Energietransitie, Circulaire economie en Klimaatadaptatie PLECK 2.0. In 2021 gaat het om een bedrag van zo’n € 2 miljoen wat de gemeente investeert in onderzoek, wijkaanpakken op het gebied van energietransitie, energiebesparende maatregelen gebouwen, energiemaatregelen bedrijven, verduurzaming van de sport en verlenging groen daken subsidie.
Sport en zwemwater
Het college van B en W wil ook investeren in de uitbreiding van het zwembad om meer zwembadwater beschikbaar te krijgen voor instructiezwemmen en banenzwemmen. 'Zo pakken wij de wachtlijsten aan en zorgen wij voor een goede zwemvaardigheid in Amstelveen. Met bijdragen aan de ongeorganiseerde buitensport en de projecten uit het sportakkoord wordt een extra impuls gegeven aan de sport', zegt wethouder Rob Ellermeijer (Sport, VVD).
Wethouder Rob Ellermeijer (VVD).
'Ook voorzien we in de uitbreiding van recreatieve voorzieningen, juist in een periode waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat iedereen op vakantie naar het buitenland kan. Daarbij wordt ingezet op voorzieningen aan de Amstelzijde en in de wijken, en een stadsstrand aan de Noordelijke Poeloever.'
Infographic Begroting 2021
Het College heeft een Infographic samengesteld waarin de inkomsten en uitgaven uiteen worden gezet.
KLIK OP DEZE BUTTON OM DE INFOGRAPHIC TE BEKIJKEN
