Angéla Kramers: 'Het leven is goed zoals het nu is'
Amstelveen - De Dolly Dots waren een fenomeen in de jaren 80. Tien jaar lang scoorde de meidenband hit naar hit. Ze namen afscheid in 1988, maar de vrouwen stonden toch nog een aantal keer samen op de bühne. Eind vorig jaar was na 43 jaar toch echt het definitieve afscheid. Wij spraken met Dolly Dot Angéla Kramers over deze bijzondere reis, haar bezigheden nu en stichting Sam, opgericht na de geboorte van haar zoon. Met haar man Richard woont ze al 30 jaar in Amstelveen. Samen hebben ze twee kinderen, zoon Sam (26) en dochter Juna (25).
Helemaal klaar
‘Na ons afscheid in 1988 riep ik ‘nooit meer!’ Het was een mooie tijd, maar wel heel heftig’, vertelt Angéla. ‘Het was zo’n gekke tijd. Fans die voor de deur stonden, mensen die achter onze auto aan renden. Op het podium vond ik alles leuk maar als ik van het podium af stapte, kostte het me veel energie. Ook waren we áltijd met elkaar; in de auto, de kleedkamer, in de studio, op het podium. Ik had geen leven naast de Dolly Dots en vond het heel moeilijk om dat voor mezelf in goede banen te leiden. Het was voor mij dan ook echt klaar toen het afscheid werd aangekondigd.’
Reünie-concerten
Toch zijn de Dolly Dots nog een paar keer samen het podium op gestapt. ‘Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. In 2007 deden we een aantal reünie-concerten. We begonnen in een afgeladen Ahoy en trokken daarna het land in om concertzalen te bezoeken’, aldus Angéla. ‘Het lukte me om de cadeautjes eruit te halen, het positieve te kunnen ervaren en het negatieve van me af te schudden. Ik had me eerst afgezet en wilde nooit meer iets met de Dolly Dots doen. Maar langzaam ben ik weer gaan ontdooien en kon ik de leuke kanten omarmen. Het was ook niet meer zo fanatiek. Gewoon af en toe het podium op. Dat was onwijs leuk om te doen.’
Niet lang daarna overleed Dolly Dot Ria Brieffies aan longkanker. Daarmee leek de groep echt verleden tijd. In 2016 betraden ze echter opnieuw het podium bij De Toppers voor een gastoptreden en na Corona gingen ze maandenlang de theaters in als Sisters on Tour, voor een officieel afscheid. ‘Het was enig’, vertelt Angéla enthousiast.
‘Het was heerlijk om met mijn zussen, want zo voelen ze na al die jaren, in de auto naar een theater te rijden om op te treden. Volle zalen vol met blije gezichten en mensen die na al die jaren nog alles mee konden zingen. Zelfs de jongere generatie was aanwezig. Dat was bijzonder. We deden ons pak aan en daar gingen we.’
‘Het is klaar nu. Ik ben totaal verzadigd.’
Het definitieve afscheid kwam afgelopen december, toen zij Symphonica in Rosso mochten verzorgen. Volgens Angéla was dit echt de laatste keer samen als de Dolly Dots. ‘De groep is een onderdeel van mij en dat zal het altijd blijven. Maar het is klaar nu. Ik ben totaal verzadigd.’
SheDid
Ondanks het stoppen van de groep is Angéla niet gestopt met zingen. ‘Ik hou van zingen en entertainen en blijf dat doen. Ik ben samen met mijn vriendin Edith de studio in gedoken om muziek te maken voor op Spotify. Onder de naam SheDid maken we wereldmuziek, een tikkie spiritueel. Het is heerlijk om iets te doen dat dicht bij mijn hart ligt. Ik zie ons nog wel voor kleine gezelschappen optreden, meer de mantrakant op. Niet voor grote groepen of in theaters. Dat heb ik al mee mogen maken.’
Zoektocht
Na het eerste afscheid in 1988 begon voor Angéla de zoektocht. ‘Het voelde gek toen het allemaal stopte. Wie ben ik als ik alleen ben? Dat ben ik gaan onderzoeken. Ik stortte me in de wereld van yoga. Dat werd toen gezien als iets heel zweverigs, maar het zette me juist weer op de aarde. Dat was precies wat ik nodig had. Ik heb de weg naar binnen gezocht, om daarna weer naar buiten te treden en mijn kennis door te geven. Als coach help ik nu andere mensen de verbinding met zichzelf te vinden met Chi Neng Qigong, intuïtief zingen, coaching en Cranio Sacraal, een zachte massagetechniek die heel erg diep gaat. Alles om het lijf meer vrij te maken en je energie te reguleren. Het heeft mij veel innerlijke rust gegeven en dat gun ik anderen ook.’
Foto door Anne Dokter
Stichting Sam
‘Naast dit alles is Stichting Sam onderdeel van ons leven. Vooral mijn man Richard heeft hier zijn roeping in gevonden’, vertelt Angéla vol trots. ‘Stichting Sam is ontstaan na de geboorte van onze zoon, die geboren is met het syndroom van Down. Richard had Sam in zijn armen en het eerste wat hij riep was: ‘ik ga met jou met dolfijnen zwemmen’. Dat voelde hij heel sterk. Toen Sam vier jaar was, zijn we naar Florida gegaan. Daar hebben we voor het eerst kennis gemaakt met dier-ondersteunde therapie en heeft Sam de kans gehad om met dolfijnen te spelen. We zagen hierna dat hij enorme sprongen ging maken. Hij ging traplopen, praten. Er gebeurde veel na die ontmoeting. Uiteindelijk hebben we de wereld rondgereisd om te zien waar dit allemaal mogelijk was.’
‘Sinds de geboorte van Sam is alles samengekomen voor Richard.’
Alles samengekomen
De man van Angéla trekt de kar, maar zij is als vrijwilliger en als moeder van Sam nauw betrokken bij de stichting. Richard heeft zich in Amerika laten scholen om te kunnen werken met kinderen met Down en autisme. Vorig jaar is hij op zijn 65e lector geworden op de AERES Hogeschool van Dronten. Hij begeleidt studenten met hun onderzoeken naar dier-ondersteunde therapie. Angela vertelt: ‘Sinds de geboorte van Sam is alles samengekomen voor Richard. De dolfijnen, de stichting, zijn werk, het helpen van mensen. Hij heeft met Sam ontdekt hoe krachtig het is om met dieren te werken. Het is ook heel belangrijk dat het dier er plezier aan beleeft. De wederkerigheid is van groot belang. Als de dieren het niet leuk vinden, stralen ze dat uit naar de kinderen. Dat is wat Richard ook continu aan het onderzoeken is.’
Dolfijnen
‘We zijn in Harderwijk terecht gekomen en daar hebben we een paar jaar dier-ondersteunde therapie gegeven’, vervolgt Angéla. ‘We mochten nooit aan de dolfijnen zitten, alleen tot je middel in het water. Het ging ook om spelen met de dieren en niet om samen zwemmen. Op deze manier konden de kinderen aspirant dolfijntrainer worden zodat ze eindelijk eens het gevoel konden ervaren hoe het is om de buitenwereld naar je hand te zetten. Als ze een bepaalde beweging maakten, volgde de dolfijn. Dat resulteerde in mooie dingen. Kinderen die oogcontact maakten of ineens gingen lachen. Dolfijnen doen iets met je. We weten niet half hoe bijzonder ze zijn.’
Uiteindelijk mocht dolfijntherapie niet meer door de meningen over dolfinaria en moesten Richard en Angéla stoppen met de werkzaamheden in Harderwijk. Richard is doorgegaan met het programma ‘Met dieren leuker leven’. Het programma is ontwikkeld voor kinderen van 8 tot en met 14 jaar met het syndroom van Down en autisme. Onder begeleiding van een therapeut leren ze activiteiten uitvoeren met boerderijdieren.
Boerderijdieren
‘Samen met een vriendin heb ik jaren geleden op de antroposofische school Parcival in Amstelveen de instapklas geïmplementeerd. Kinderen met het syndroom van Down of autisme komen in deze klas terecht en vanuit daar kunnen zij een uitstapje maken naar een reguliere klas binnen die school. Daar kunnen ze met andere leerlingen tekenen, zingen of gymmen. Die instapklas doet nu mee met ‘Met dieren leuker leven’. Ze zijn veel met dieren bezig op kinderboerderij Elsenhove vanuit stichting Sam.’
Virtuele dolfijntherapie
Ook is dolfijntherapie niet helemaal uitgesloten. ‘Omdat het niet meer mogelijk is om met dolfijnen te spelen, doen we nu virtuele dolfijntherapie. De kinderen hebben een VR-bril op in het water en krijgen een film met dolfijnen te zien. Door deze combinatie hebben de kinderen het idee dat ze met dolfijnen spelen. Het geeft zoveel rust en vreugde. Er was een meisje dat helemaal niet kon ontspannen. Tijdens deze therapie lag ze heel rustig en ontspannen in het water. Ze was aan het lachen terwijl ze al jaren niet meer lachte. We hebben gezien dat je geen echte dieren hoeft te gebruiken om hetzelfde effect te creëren. Gelukkig maar, want we zijn nog lang niet klaar met stichting Sam.’
Boek is dicht
Angéla sluit af: ‘Ik wil blijven doen wat ik leuk vind, zonder het in een hokje te plaatsen. Naast stichting Sam ben ik graag bezig met dansen, zingen en coachen en dat komt allemaal samen in mijn werkzaamheden. Ik ben twee dagen aan het werk, geef lessen Chi Neng Qigong, ben nog veel aan het studeren, mag muziek maken met Edith en ben bezig met mijn kinderen. Het podium lonkt niet meer. Dat boek is dicht. Het leven is goed zoals het nu is.’
Meer informatie over Stichting Sam vind je op www.stichtingsam.nl.
Meer informatie over Angéla's werkzaamheden vind je op www.moving-meditation.nl.
Foto door Anne Dokter
Dit interview verscheen eerder in AmstelveenZ Magazine, nummer 76.
