Coalitie-onderhandelingen Amstelveen van start; VVD aan zet
Amstelveen - De komende weken zal een nieuwe coalitie in Amstelveen worden gesmeed. De VVD neemt daarin als grootste partij van de gemeente het voortouw. Herbert Raat werd afgelopen weekeinde tijdens de eerste VVD-fractiebijeenkomst na de verkiezingen door zijn partij unaniem benoemd tot fractievoorzitter. Vanuit die rol zal hij de onderhandelingen aanvangen.
Het is geen geheim dat de eerste informele gesprekken voor een nieuwe coalitie al lang vóór de verkiezingen worden gevoerd: in de aanloop naar de stemdagen kruipen de partijen vaak (opzichtig) naar elkaar toe en wordt er volop gepolst voor de opties voor een nieuw te vormen College van B en W. Strijdbijlen worden in die periode vaak begraven.
Verrassingen
Maar de verkiezingsuitslag blijft natuurlijk van wezenlijk belang. Die zorgde deze keer niet voor een politieke aardverschuiving, maar wel voor enkele verrassingen. De VVD leverde twee zetels in, maar blijft het grootste politieke bolwerk in Amstelveen. En de lokale partijen bbA en GvA wonnen. Volgens traditie vangt de grootste partij de onderhandelingen aan - en dus is de VVD aan zet.
Geen copy-paste
Door het zetelverlies van de VVD verloor de huidige coalitie (VVD, D66 en PvdA) echter de zo belangrijke meerderheid. Hadden de partijen in de periode 2018-2022 gezamenlijk nog 20 zetels, nu zijn dat er 18 en voor een meerderheid zijn toch echt 19 zetels nodig. Het wordt dus geen kwestie van het vooraf waarschijnlijk gewenste copy+paste+college (VVD, D66, PvdA): er moet zowaar een andere college-samenstelling komen voor een meerderheidscollege.
VVD, D66, bbA?
Het lijkt voor de hand te liggen dat VVD en D66, gezamenlijk goed voor 15 zetels, samen verder willen. Zij zullen in dat geval samen op zoek moeten naar een (of meerdere) betrouwbare coalitiepartner(s) met minimaal 4 zetels.
Burgerbelangen Amstelveen (5 zetels) is daarbij de meest logische keuze: niet alleen zijn VVD, D66 en bbA (samen goed voor 20 zetels) momenteel de drie grootste partijen van Amstelveen en doet een dergelijk college recht aan de verkiezingsuitslag, ook krijgt het college dan een toevoeging van een 'lokale' partij. Mogelijk zou de PvdA (3 zetels) daar nog bij kunnen aansluiten om een stevige meerderheid van 23 zetels te creeëren en het college een sterker sociaal gezicht te geven.
Vijf wethouders
Een lastig vraagstuk zal echter de wethoudersverdeling worden: Amstelveen telt vijf wethoudersposities. In een optioneel college met VVD, D66 en bbA lijkt het voor de hand liggend dat VVD en D66 elk twee wethoudersposities claimen en dat het kleinere bbA genoegen zal nemen met 1 wethouder. Komt echter de PvdA erbij, dan zou D66 of VVD een wethouderspositie in moeten leveren ten faveure van de PvdA. De vraag is of de democraten of liberalen daartoe bereid zijn: vermoedelijk niet.
VVD, D66, PvdA, GvA?
Maar VVD en D66 zouden ook nog doorkunnen zonder Burgerbelangen. In dat geval kunnen ze in zee gaan met de huidige coalitiepartner PvdA (zoals gezegd samen 18 zetels) én bijvoorbeeld de eveneens lokale partij Goed voor Amstelveen (2 zetels) , om zo op 20 zetels uit te komen. Dat zou enerzijds niet geheel onlogisch zijn omdat GvA de grootste winnaar van de verkiezingen was en daarmee wordt beloond. En anderzijds is het niet ondenkbaar omdat er tussen bbA en VVD behoorlijk wat wrevel heeft geleefd na stukgelopen onderhandelingen vier jaar geleden, waarbij bbA op het laatste moment buiten de boot viel.
Aan de andere kant: krijgt GvA met twee zetels dan 1 van de 5 wethoudersposities? Of wordt de nieuwkomer gevraagd als gedoogartner te fungeren? In dat laatste geval kan de huidige wethoudersverdeling (VVD - 2, D66 - 2 en PvdA 1) gehandhaafd blijven.
D66, bbA, GL, PvdA
Een coalitie zonder de VVD is natuurlijk ook nog een optie: in dat geval zou bijvoorbeeld D66 meer over links moeten gaan en de VVD buitenspel moeten zetten door een pact te vormen met - om maar wat te noemen - GroenLinks (4), PvdA (3) en Burgerbelangen (5). Maar D66 en VVD zien elkaar voor zover bekend als betrouwbare coalitiepartners. Ook al zou het zeker niet de eerste keer zijn dat er in Amstelveen een partij een spreekwoordelijk 'mes in de rug' krijgt. De VVD werd al eens eerder uit het pluche gebonjourd door een linkse verrassingsaanval; anderzijds kan de VVD er zelf ook wat van door op het laatste moment een partij de rug toe te keren.
Dat de VVD (opnieuw) in the lead is bij de onderhandelingen wil ook niet zeggen dat andere, kleinere partijen slechts afwachten: ook zij bekijken natuurlijk de opties of er gezamenlijk een meerderheid te vormen is. Kortom: het wordt een spannende tijd.
De gemeenteraad (37 zetels) zal uit twaalf partijen bestaan. De zetelverdeling is als volgt:
VVD: 8
D66: 7
bbA: 5
GroenLinks: 4
PvdA: 3
SP: 2
AVA: 2
GVA: 2
BVNL: 1
CDA: 1
50Plus: 1
CU: 1
