Corona-crisis in Amstelveen: Rondje Cultuur
Amstelveen - De kunst & cultuursector wordt ook in Amstelveen keihard geraakt door de coronacrisis. In een Rondje Cultuur met verantwoordelijk wethouder Herbert Raat (Kunst & Cultuur, VVD) wordt inzicht gegeven in de effecten van de coronamaatregelen op diverse instellingen en individuele kunstenaars.
SCHOUWBURG AMSTELVEEN: LOBBY & LICHTPUNTJES
De Schouwburg is klaar om vanaf 1 juni maximaal 30 bezoekers te ontvangen in de fillmzaal waar plek is voor honderd. Er zijn veel maatregelen getroffen om de hygiëne in het gebouw te waarborgen. Zo zijn toiletten genderneutraal gemaakt en laat een stoplicht weten of je naar binnen kunt. Rendabel te krijgen is het echter niet met deze aantallen.
Directeur Dianne Zuidema zet daarom samen met andere theaters en producenten een lobby op richting Den Haag. 'In onze grote zaal kunnen 675 bezoekers, maar mogen er vanaf 1 juli maar honderd', zegt Zuidema. 'Deze maatregel is voor onze sector erg teleurstellend. We hadden op maatwerk gerekend. We weten nog niet of het theater vanaf 1 juli open kan. Dat ligt ook aan het aanbod aan voorstellingen dat er is en aan of het publiek weer vertrouwen heeft om een avondje uit te gaan.'
Normaal komt in de maand mei de brochure voor het nieuwe speelseizoen uit en begint de kaartverkoop. Dat vervalt. Op de vraag van wethouder
Raat of zij voldoende steun krijgt vanuit de gemeente, reageert Zuidema positief. Naast de huuropschorting denkt ze eraan om een beroep te doen op het ondersteuningsfonds corona dat de gemeente heeft opgezet. 'Met ons gaat het nu redelijk goed, maar voor de langere termijn wordt het lastiger.'
Er zijn ook lichtpuntjes. Zo vraagt maar een klein percentage van de mensen geld terug voor een gecancelde voorstelling. Daarnaast heeft de Schouwburg met de cinema een trouw filmpubliek opgebouwd uit met name Amstelveen en de regio. Ze hoopt dit uit te kunnen bouwen. 'Daar fantaseren we over; een theater worden in combinatie met een volwaardig fillmtheater.'
POPPODIUM P60: KANSEN & IDEEËN
Poppodium P60 probeert sinds de sluiting vooral zichtbaar te blijven voor het publiek. Natuurlijk werkt directeur Gerard Lohuis aan een plan om het café en de concertzaal klaar te maken voor de anderhalvemeter samenleving, maar het hardst is gewerkt aan het blijven entertainen van muziekliefhebbers. 'Dat doen we door online streaming', vertelt Lohuis, terwijl hij de wethouder de professionele apparatuur laat zien waarmee de uitzendingen worde gemaakt.
'Op zaterdagmiddag streamen we optredens van lokaal talent, op woensdagavond een pubquiz en de laatste vrijdag van de maand hebben we een thema-avond, zoals een bierproeverij in samenwerking met de Naeckte Brouwers en ANNA. Alleen al bij de aankondiging hiervan zijn al veel bierpakketten verkocht. Zo proberen we elkaar te helpen.’
‘We trekken een wisselend aantal kijkers. Ik heb aantallen van 3000 tot 4000 kijkers van één stream gezien. Lokale dj’s en bands zijn blij dat ze op deze manier toch een podium hebben. We weten elkaar goed te vinden.'
Voor de zo’n 80 vrijwilligers van P60 is er elke twee weken een online vrijdagmiddagborrel om ze te blijven binden aan P60. Geld wordt met streaming niet echt verdiend. P60 maakt gebruik van de NOW-regeling van het Rijk en kan overeind blijven door de reguliere subsidie die het krijgt van de gemeente en de lage organisatiekosten. Hierdoor is er nu geen liquiditeitsprobleem.
Voor Lohuis is 1 september een belangrijke datum. 'Als dan de anderhalvemeter samenleving blijft, hebben we wel een probleem voor met name de zaal. Daarom kijken we vooral naar horeca en terras.'
De horeca rond het Stadsplein heeft de gemeente gevraagd of de terrassen mogen uitbreiden. Het college heeft aangegeven hier positief tegenover te staan. En Lohuis heeft meer ideeën. 'Ik zie op het dak van de parkeergarage naast P60 een mooi pop-up terras met muziek. Een crisis creëert ook kansen.'
ATELIERS AMSTERDAMSEWEG: AFWACHTEN & DOORWERKEN
De Israëlische Inbar Hasson heeft sinds 2 jaar haar werkruimte in de gemeentelijke ateliers aan de Amsterdamseweg. Ze woonde met haar gezin afwisselend in Chicago en Israël, totdat haar man 9 jaar geleden werk vond in Amstelveen. 'We zijn verliefd geworden op deze plaats', vertelt Inbar, terwijl ze in het atelier haar levensgrote kunstwerken toont aan de wethouder. Inbar verdiende haar geld als interieurarchitect en deed schilderen 'er een beetje bij’. 'Professioneel kunstenaar zijn, is een voorrecht. Ik heb nooit gedacht hier mijn werk van te maken. Maar in Amstelveen heb ik de kans gepakt en ben aan de Wackers Academy of Arts in Amsterdam gaan studeren.'
De wethouder vraagt haar naar hoe zij het leven als kunstenaar in Amstelveen ervaart. 'Ik heb veel kansen gekregen. Mijn eerste atelier was onze garage. Mijn carrière heeft een vlucht genomen nu ik in een atelier van de gemeente werk. Ik kan nu met goed fatsoen mensen uitnodigen om mijn kunst te bekijken, waardoor ik meer werk verkoop.'
Inbar timmerde aan de weg toen de coronacrisis uitbrak. Een week voordat de vluchten tussen Amerika en Europa stopten, stond ze op de Volta Artfair in New York. Zij kon nog terugvliegen, maar haar schilderijen niet. Deze waren zelfs enige tijd spoorloos.
Door corona kan ze nu niet deelnemen aan een tweetal kunstbeurzen in Europa. 'Als ik niet exposeer, verkoop ik geen schilderijen. Ik investeer veel geld in mijn werk, dus dat moet ik wel terugverdienen. Het is afwachten. In de tussentijd ben ik blij dat ik door kan gaan met creëren in mijn prachtige atelier.' In juni is werk van Inbar te zien tijdens de Triënnale Amstelveen in het Cobra Museum.
COBRA MUSEUM: SCHOUDERS ERONDER & LOKALE FOCUS
De museumsector schat in dat de bezoekersaantallen in de anderhalvemeter samenleving met 70 procent afnemen. Museumdirecteur Lillian Bóza en haar interimvoorganger Stefan van Raay doen er alles aan om het museum hiervoor klaar te stomen. ‘Het laatste half jaar ging het juist zó goed', zegt Van Raay tegen de wethouder als ze door het museum lopen dat een complete metamorfose ondergaat.
‘Met Intens Mexico en Polke vs Blaudzun haalden we het dubbele aantal bezoekers vergeleken met een jaar eerder. En toen ineens hield het op. We hebben nu een inkomstenderving van maandelijks 100.000 euro.’
Maar het duo zet de schouders eronder. De hele programmering voor de rest van het jaar is onder de loep genomen. ‘We passen alle programma’s aan op een minder groot publiek’, zegt Bóza. ‘We hebben tentoonstellingen verschoven, verkleind of uit elkaar getrokken om het hoofd boven water te houden. Maar op een manier dat het wel interessant blijft voor het publiek.
De zomertentoonstelling This is Surrealism van Boijmans, een publiekstrekker, hebben we kunnen behouden met de steunmaatregelen van de gemeente. Daar zijn we heel blij mee.’ Vanaf 1 juni is een gereduceerde versie van de tentoonstelling te zien die bestaat uit 40 topstukken.
‘Nu we geen rondleidingen kunnen geven staan Lillian, ik en meer medewerkers in de zaal om uitleg te geven over de schilderijen', zegt Van Raay. ‘Ook hebben ongeveer 30 vrijwilligers zich aangemeld om op zaal te staan. Geweldig om te zien hoe een crisis dit teweegbrengt.’ De tentoonstelling is mogelijk door een garantiesubsidie van de gemeente. Om iets terug te doen geeft het museum gratis scholierenvouchers uit voor de 6000 middelbare scholieren in Amstelveen. ‘Onze focus ligt op de inwoners van Amstelveen en de regio’, zegt Van Raay. Daarom zijn we ook heel blij dat vanaf 19 juni de Triënnale bij ons plaatsvindt met werken van 25 lokale kunstenaars.’
PLATFORM C: CAMPAGNE & OPEN DAGEN
Het is erg stil in het doorgaans drukke gebouw van Platform C waar de Muziek- en Dansschool, de Volksuniversiteit Amstelland en de Kunstuitleen gevestigd zijn. Het overgrote deel van de lessen gaat tegenwoordig online verder.
‘Al onze leraren hebben zich bijgeschoold op het gebied van digitaal lesgeven. Van Zoom en Skype, tot het opnemen van lesvideo’s', zegt directeur Madeleine Heijligers. Samen met de wethouder kijkt ze mee bij een Nederlandse les via Zoom. De docente Monique van Meurs zit in een klaslokaal waar straks nog maar plek is voor 8 in plaats van 14 cursisten. ‘De lessen worden door zowel de leraren als de leerlingen overwegend positief ontvangen. Sommige dingen die we nu leren, gaan we ook zeker behouden. De leerlingen zijn bijvoorbeeld heel enthousiast over de lesvideo’s, omdat zij die steeds opnieuw kunnen terugkijken. Onze balletdocent bijvoorbeeld heeft wel 140 video’s opgenomen.’
Op 1 juni wil Platform C stapje voor stapje opengaan. 'Maar met veel beperkingen’, zegt Heijligers. ‘Er lopen bijvoorbeeld nog onderzoeken naar de impact van zingen en het bespelen van blaasinstrumenten op de verspreiding van het virus. We hebben pas net het protocol ontvangen met voorwaarden voor opening. Nu gaan we bekijken wat allemaal kan. Heel veel zal dit in het begin helaas niet zijn.’
Platform C heeft daarnaast op financieel gebied te maken met het aflopende cursusjaar waarbij cursisten uitstromen en de terughoudendheid van mensen om nu een cursus te volgen. Vanwege corona, maar ook om financiële redenen. ‘We moeten er hard aan trekken om cursisten te winnen.
Daarom hopen we op 4 en 5 juli open dagen te kunnen organiseren waarbij je proe‑ essen kunt volgen. Daarnaast gaan we vanaf juni campagne voeren voor het nieuwe seizoen 2020-2021. Er zijn beperkingen, maar binnen de grenzen gaan wij vol enthousiasme door.’
GEMEENTE AMSTELVEEN: KIJKEN NAAR WAT WÉL KAN IN CULTURELE SECTOR
Cultuur is een belangrijk onderdeel van het voorzieningenniveau van Amstelveen, naast sport en onderwijs. Het is van groot belang om deze sectoren overeind te houden, vooral nu inwoners dit soort activiteiten in de eigen buurt gaan zoeken. Het college van B en W doet er dan ook alles aan om inwoners, ondernemers en instellingen een helpende hand te bieden.
Dit betekent ook dat er op meerdere gebieden een andere koers gevaren moet worden. In januari dit jaar heeft de wethouder Raat de Cultuuragenda 2020-2024 gepresenteerd in ANNA. ‘Dit was voor de corona-uitbraak. Sindsdien gelden andere prioriteiten. Daarom kijkt het college samen met de gemeenteraad en de sector hoe we het anders gaan doen’ zegt Raat. ‘Het thema van de cultuuragenda ‘De stad als podium’ kan overeind blijven. Zij het in een nieuwe wereld, in een anderhalve meter samenleving. De agenda van gisteren laten we deels los en we kijken naar wat er op dit moment kan en nodig is', zegt Raat.
Hij vervolgt: 'Kunst is erg belangrijk voor een samenleving. Kunst inspireert, geeft kleur aan het leven en zet aan tot nadenken. Het zorgt voor verbinding en stimuleert het vrije denken. Dit laatste zien we nu ook gebeuren. Instellingen en individuele kunstenaars bedenken creatieve oplossingen om kunst en cultuur bij de mensen thuis te krijgen nu wij aan huis gebonden zijn. Dit heb ik onder meer gezien en gehoord tijdens mijn bezoeken aan verschillende culturele instellingen. Het is belangrijk om te denken in oplossingen en daar is de sector goed in. Dat doen wij als college ook. We kijken samen naar wat er allemaal wél kan in plaats van naar wat niet kan. Want de anderhalvemeter samenleving blijft nog enige tijd de nieuwe werkelijkheid.'
'Deze problemen spelen natuurlijk niet alleen in Amstelveen. Daarom zijn we in overleg met onder meer de provincie en met omliggende gemeenten om te onderzoeken of we samen kunnen optrekken richting de landelijke overheid. Wij doen er alles aan om de sector te ondersteunen en vragen op onze beurt aan hen om te kijken wat zij terug kunnen doen voor Amstelveen en de Amstelveners.
Een goed voorbeeld is het Amsterdamse Bostheater dat heeft aangegeven een voorstelling te willen geven voor medewerkers met cruciale beroepen, zoals zorgmedewerkers en vakkenvullers. We moeten het samen doen.'
In de corona-periode trekt wethouder Herbert Raat (Kunst & Cultuur, VVD) ook komende weken in het Rondje Cultuur langs diverse grote en kleine culturele instellingen om namens het College van B en W in gesprek te gaan met directeuren-medewerkers en individuele kunstenaars.
