Amstelveen - In heel Nederland, zo ook in Amstelveen en omgeving, wachten kinderen op een veilige plek waar ze zich welkom voelen. Soms tijdelijk, soms voor langere tijd, omdat het thuis niet meer lukt. Pleegzorg biedt deze kinderen een vangnet, mogelijk gemaakt door pleeggezinnen. Helaas daalt het aantal beschikbare pleeggezinnen, terwijl de behoefte juist groeit.

Frank Berkhout

Groeiende tekort

Frank Berkhout, wethouder Jeugd, maakt zich zorgen over het tekort aan pleegouders in de regio. ‘De vraag naar zorg voor kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen, wordt steeds groter. Voor ieder pleegkind hebben we eigenlijk meerdere gezinnen nodig om de juiste match te maken en een stabiele situatie te creëren, zonder onnodige overplaatsingen.’

Veilige plek

‘Een kind wordt niet zomaar uit huis geplaatst. Het kan gaan om een crisis, langdurige onveiligheid, ziekte, of overlijden binnen het gezin. Ook kan het nodig zijn om een gezin in het weekend wat rust te geven, Zodat op termijn een zwaardere maatregel, zoals bijvoorbeeld een uithuisplaatsing, voorkomen kan worden. Het is fijn dat er in Amstelveen gezinnen zijn die deze kinderen een veilige en liefdevolle plek bieden.

Juiste match

In Amstelveen zijn we gezegend met gezinnen die zich willen inzetten. Maar omdat er voor elk kind soms wel vier of vijf pleeggezinnen nodig zijn om de juiste match te vinden, kunnen niet genoeg gezinnen ingeschreven staan,’ zegt Berkhout. ‘Want het wordt steeds moeilijker om een match te maken, wat kan leiden tot situaties waarin kinderen meerdere keren worden overgeplaatst. Dit willen we voorkomen, omdat het schadelijk is voor een kind. Elk kind verdient een veilige plek waar het liefdevol en rustig kan opgroeien. Juist deze kwetsbare kinderen.’

Passende vorm

Veel mensen denken dat pleegzorg alleen om crisissituaties en langdurige zorg gaat, waarin kinderen per direct uit huis worden geplaatst en 24/7 zorg nodig hebben. Dit is een belangrijk aspect, maar pleegzorg is veelzijdig. Het kan ook om weekendpleegzorg of vakantiepleegzorg gaan, afhankelijk van de behoeften van het kind en het pleeggezin. ‘Weekendpleegzorg kan al een mooie stap zijn om een gezin de rust te gunnen en preventief te werken.'

Realistische verwachtingen

Berkhout benadrukt dat het belangrijk is om realistische verwachtingen te hebben. ‘Ik hoor van pleegouders dat het hen veel brengt, zoals liefde, dankbaarheid en vrolijkheid. Toch kan het ook best pittig zijn. In sommige gevallen is er echt iets aan de hand en daar moet je als gezin voor openstaan. Gelukkig hebben we in Amstelveen sterke families die deze zorg en liefde kunnen bieden in een vorm die bij hun situatie past.’

Benieuwd of pleegouder zijn iets voor u is?

In Amstelveen zijn vier pleegzorgaanbieders actief. Via hun websites kunt u informatie aanvragen of u aanmelden voor een informatieavond. Ook kunt u een test doen om te kijken of pleegouder zijn iets voor u is.

Stichting Timon www.timon.nl/pleegouders/ 
Stichting Kenter Jeugdhulp www.kenterjeugdhulp.nl/pleegzorg/ 
William Schrikker Gezinsvormen www.wsgv.nl/pleegouder/pleegouder-worden/ 
Levvel www.levvel.nl/ik-wil-pleegouder-worden 

Gezinssamenstelling is niet belangrijk
Iedereen die ouder is dan 21 jaar, kan in principe pleegouder worden. Hoe uw gezin is samengesteld is niet belangrijk. Waar het om gaat is dat u een kind een veilig en stabiel thuis kunt bieden.

Achter elk gezin schuilt een ander verhaal

Een kind tijdelijk opvangen alsof het je eigen is — voor een weekend, een paar maanden, of misschien jaren. Voor veel gezinnen klinkt dit als een ingrijpend besluit. Toch zijn er gezinnen die de stap hebben gezet en daarmee een cruciale rol spelen in het leven van kinderen die niet thuis kunnen blijven. Pleegzorg is er in vele vormen, en achter elk gezin schuilt een ander verhaal.

Fergal en Sheila

'Ook weekendpleegzorg kan een flink verschil maken'

Fergal en Sheila zijn in 2020 begonnen met weekendpleegzorg. Op dit moment hebben ze een pleegzoon die om het weekend bij hen verblijft. Weekendpleegzorg kan zijn om het kind rust en aandacht te geven, de biologische ouders te ontlasten, maar ook om pleegouders meer ademruimte te geven.

‘We voelden dat we genoeg liefde en ruimte hadden om iets te betekenen voor een kind,’ begint Fergal. ‘Omdat we allebei wilden blijven werken, zochten we naar een vorm die daarbij paste. Zo kwamen we uit bij weekendpleegzorg. Wat veel mensen niet weten, is dat pleegzorg heel flexibel kan zijn – er is bijna altijd wel een vorm die bij je leven past. Soms is één dag per maand al genoeg om verschil te maken.’

‘Momenteel komt een achtjarige jongen om het weekend bij ons logeren,’ vertelt Sheila. ‘Het is zijn moment en het moment van zijn moeder om een beetje tot rust te komen. Zo slaapt hij hier vaak 12 uur. We doen niet altijd grote dingen, maar dagelijkse bezigheden zoals wandelen, boodschappen doen en samen koken zijn belangrijk. Het is een grappig, lief en kwetsbaar mannetje. Het is verrijkend om er voor hem te zijn. Zijn moeder zegt dat we hem samen opvoeden. Dat voelt als te veel credits. Wij noemen het gewoon logeren, om het niet te zwaar te maken voor hem.’

‘We hebben heel goed contact met de moeder. We gaan naar verjaardagen en kijken bij zijn voetbalwedstrijd als hij niet bij ons is,’ zegt Fergal. ‘Hij is als een neefje dat komt logeren. Het lijkt klein, maar kan een groot verschil maken voor een gezin. Soms is het tijdelijk, maar het kan ook betekenen dat een kind tot zijn 18e bij ons blijft.'

'Weekendpleegzorg is minder belastend dan voltijdzorg, maar ook waardevol. Het wordt vaak preventief ingezet, zoals bij onze eerste pleegzoon, om een uithuisplaatsing te voorkomen.’ ‘Weekendpleegzorg is minder beladen omdat het niet in een gedwongen kader plaatsvindt,’ zegt Sheila. ‘Het blijft een moeilijke situatie, omdat het voor een kind en ouder best een stap is om hiervoor te kiezen. Maar het is wel iets waar alle partijen achter staan. De sfeer is anders, omdat we samen iets positiefs doen. Het is mooi dat we op een laagdrempelige manier iets kunnen betekenen.’

Daniella

'Ieder kind laat iets moois achter in mijn hart

Daniella en René hebben vier volwassen kinderen en vier kleinkinderen. Op dit moment wonen er drie pleegkinderen bij hun thuis en de afgelopen jaren hebben ze tientallen kinderen een veilig onderkomen geboden als crisispleeggezin.

‘Ik ben de tel kwijt hoeveel kinderen hier de afgelopen jaren zijn geweest. Sommigen zijn hier een paar uur en hebben ’s nachts een veilige plek nodig om te slapen; andere kinderen zijn hier jaren en groeien op in ons gezin. Of ze nu een paar dagen oud zijn of 17 jaar; elk kind laat iets moois achter in mijn hart’, vertelt Daniella.

‘Al van jongs af aan wilde ik iets voor kinderen betekenen, maar ik had nog nooit van pleegzorg gehoord. Dat veranderde toen een meisje uit de straat haar moeder verloor op driejarige leeftijd en vervolgens haar vader toen ze zes was. Ik heb dat meisje opgevangen en ben toen in contact gekomen met pleegzorg. Ik ben erin gerold en heb het nooit meer gedag kunnen zeggen.’

Bij crisisopvang gaat het om directe uithuisplaatsingen, waarna een kind gemiddeld 6 tot 12 weken in een crisispleeggezin verblijft – soms langer. ‘Als de telefoon gaat, denk ik niet aan de duur. Dan voel ik gewoon: ik moet er nú voor dit kind zijn. Soms is het maar voor een paar uur, soms blijven kinderen jaren. Als ik na een paar dagen al verschil zie – een kind dat rustiger en blijer wordt – weet ik waarom we dit doen. Gewoon door ons hart en huis open te stellen.’

'Een kind loslaten is moeilijk omdat ze voelen als mijn eigen kinderen. Toch weet je dat dat erbij hoort, omdat onze taak tijdelijk is. Het is elke keer een rouwproces, maar dat neem ik voor lief. Als ik denk aan alle kinderen die me nodig hebben, kan ik pleegzorg echt niet loslaten en voel ik de urgentie. Ik heb een stop op dit moment, maar ga na de zomer weer verder. Het voelt als mijn roeping', sluit Daniella af.

Erwin en Heleen

'Ons hart ging aan voor de moeder en de meisjes'

Erwin en Heleen hebben vier kinderen in de leeftijd tussen de 11 en 21. Via de kerk ontvingen zij een bericht dat een 16-jarig meisje een tweeling verwachtte en op zoek was naar een pleeggezin voor haar kinderen. Inmiddels woont de tweeling al bijna een jaar bij het pleeggezin in huis en onderhouden ze nauw contact met de moeder.

‘Na gesprekken met de moeder en de hulpinstanties om haar heen, bleken wij de juiste match’, begint Heleen. ‘Dat vonden we in eerste instantie heel spannend. In de kerk hoorden we, voorafgaand aan dit avontuur: ‘Maak je geen zorgen voor de dag van morgen, want elke dag heeft genoeg aan zichzelf’. We keken elkaar aan en voelden dat dit onze bevestiging was.’

Deze vorm van pleegzorg richt zich op het geven van perspectief. De moeder werkt samen met hulpverleners om haar leven weer op te bouwen, met de hoop dat zij uiteindelijk zelf voor haar kinderen kan zorgen. ‘De moeder komt wekelijks op bezoek', vertelt Heleen. ‘Ze heeft tijd met de kinderen en tijd om haar verhaal te doen. Doordeweeks is er ook telefonisch contact. Met deze pleegzorg hopen we tijd te winnen, zodat de moeder haar leven kan opbouwen.’

Erwin vult aan: ‘De hulpverlening bij pleegzorg is altijd gericht op terugkeer naar de biologische ouders, met het belang van de kinderen voorop. Wij blijven waarschijnlijk een rol spelen in hun leven, maar de tijd zal uitwijzen hoe. Als de kinderen weer voltijds naar hun moeder kunnen, is dat omdat zij haar leven op orde heeft. Dan hebben wij bijgedragen aan een mooi leven voor de kinderen.’

‘We willen ook voor de moeder een warm nest creëren en haar liefde en aandacht geven,’ zegt Heleen. ‘Het is mooi om de kinderen te vertellen dat hun moeder hen met liefde wil verzorgen als de tijd daar is.’ Ze benadrukt dat er geen concurrentie is. ‘Ik ben hun moeder niet, zij is dat. Als zij hier is, zet ik een stap terug. Ik heb zelf vier kinderen grootgebracht, en dat gun ik haar ook.’

‘Als het goed is voor de meisjes, is het ook goed voor ons. Daar vertrouwen we op. De uitkomst is dan ook altijd goed. Als je liefde en tijd over hebt, kan iedereen dit doen. De wereld wordt er echt een beetje mooier van’, besluit het stel.

Dit artikel verscheen eerder in de mei-editie van AmstelveenZ Magazine, nummer 98.