Spelenderwijs de strijd aan met cybercriminelen
Amstelveen - Zowel thuis als op school komen kinderen al op jonge leeftijd in aanraking met internet. Ze zijn bijna de hele dag online. Maar ze zijn zich nauwelijks bewust van online gevaren. Ze delen dagelijks persoonlijke gegevens, klikken snel op links, chatten met wildvreemden in spellen en worden onbewust blootgesteld aan cybercriminaliteit. Om de kinderen niet alleen digitaal vaardig maar ook digitaal weerbaar te maken, hebben gemeenten en de politie zich vorig jaar aangesloten bij cybersecuritygame HackShield. Zo ook Amstelveen. Wij spraken met jeugdagent Kim over dit spel.
HackShield
HackShield is een spel voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Spelenderwijs leren zij hoe ze zichzelf en hun omgeving kunnen beschermen tegen cybercriminaliteit en worden zij opgeleid tot Cyber Agents. Thema’s die aan bod komen zijn internet, data, online grenzen, desinformatie, phishing, geldezels, auteursrechten en foto’s delen. HackShield kan thuis en in de klas gespeeld worden. Volgens Tim Murck, bekend van de jeugdserie SpangaS en een van de initiatiefnemers van HackShield, is dit spel hoognodig. ‘Op school en thuis is er veel aandacht voor leren lezen en de gevaren in het verkeer. Maar waar is de aandacht vooronline veiligheid? Dat dat uitblijft is gek, want de kinderen kijken meer naar een scherm dan dat ze deelnemen aan het verkeer. We gebruiken graag de digitale behendigheid van kinderen om de onlinewereld een stukje veiliger te maken. Vroeger hielp de jonge generatie eenouder iemand met oversteken, nu leren Cyber Agents opa en oma een foute mail te herkennen.’
TikTokker Kim
Wij spraken met jeugdagent Kim van der Weij (33), ook wel bekend als TikTokker Kim. Ze is al 15,5 jaar werkzaam bij de politie. HackShield bestaat inmiddels vier jaar en er zijn al meer dan 150.000 Cyber Agents in Nederland. Het lesprogramma van HackShield is gratis beschikbaar voor alle scholen. Ook thuis kan het spel individueel gespeeld worden. Meer informatie vind je op nl.joinhackshield.com.
‘Als je de jeugd wil bereiken, moet je als de jeugd praten’
Met ruim een half miljoen volgers is agente Kim geen onbekend gezicht voor de jonge generatie op sociale media. Ze vertelt over hoe ze de jeugd bereikt, hoe gevaarlijk internet kan zijn en wat het belang is van HackShield.
Aansluiting bij de jeugd
‘Als je de jeugd wil bereiken, moet je als de jeugd praten. Dan moet je de ambtelijke teksten weghalen en alles in Jip en Janneke taal uitleggen. Ik ga niet met een vingertje wijzen en roepen hoe hoog de bekeuringen zijn. Ik leg uit dat ik begrijp dat iedereen een gelblaster of elektrische step wil hebben. Dat is spannend voor de jeugd. Het is toch ook cool? Als je kijkt naar mijn berichtgeving, dan ben ik gewoon eerlijk. Ik vertel ze over de gevaren en hoop dat ze het van me aannemen. Ja, ik doe ook de welbekende dansjes en veel mensen roepen dan dat ik beter boeven kan vangen, maar op deze manier vind ik aansluiting bij de kinderen. En als er dan wel een serieus onderwerp aan bod komt, luisteren ze naar me. Dat vind ik belangrijk. Ik wil laten zien hoe mooi het vak is en dat het niet alleen maar draait om boeven vangen. Toen ik jong was, kon ik niks vinden over werken bij de politie. Het was een geheimzinnig en onbegrepen iets. Dat wil ik doorbreken. Het is niet geheimzinnig, we zijn hier voor jou. Ik wil met mijn filmpjes bewustzijn creëren en veel jongeren bereiken. En daar sluit HackShield mooi op aan.'
Levensgevaarlijk
‘HackShield is voor kinderen op de basisschool, maar dat betekent niet dat zij het grootste slachtoffer zijn. Ik sta niet in groep 8 les te geven omdat een kind de rekening van papa heeft leeggetrokken .Ik ben juist veel meer aanwezig op middelbare scholen voor uitleg over sociale media en uit de hand gelopen situaties. Met de voorbereiding op de basisschool hopen we dit soort problemen voor te zijn. De jonge generatie is echt een spons. Ze nemen alle informatie snel op en weten ontzettend veel. De basisschoolleeftijd is ook de leeftijd dat een game zoals HackShield nog geaccepteerd wordt. We bereiden de kinderen dus voor op de middelbare school, waar de jeugd snel verleid wordt tot dit soort online problematiek. Het versturen van naaktfoto’s, chatten met vreemden in digitale spellen, in groepsapps toegevoegd worden en op links klikken... je ziet het zoveel. Online vrienden worden beschouwd als beste vrienden terwijl ze geen idee hebben met wie ze te maken hebben. Het is levensgevaarlijk.’
'Waarom zou je je kind niet beschermen tegen de online wereld?'
Kinderen weten zoveel
Kim geeft les op scholen en eindigt vaak met informatie over HackShield. ‘We nemen met HackShield een stuk weg, wat ouders soms laten liggen’ ,aldus Kim. ‘Ik zie het overal gebeuren. Ouders die hun kind een telefoon geven en geen flauw idee hebben wat ze ermee doen. Veel kinderen hebben geen volwassen persoon in hun omgeving die hier verstand van heeft en die ze kan wijzen op de gevaren. Ben je je als ouder bewust van alles wat ze doen op Snapchat en TikTok? Ze gaan overstag en denken: ‘doe je ding maar’. Maar kinderen weten zoveel, waar ze alles moeten downloaden en wat ze allemaal moeten doen. Als ik in groep 8 kom en het aantal vingers omhoog zie gaan van kinderen met een Snapchat-account, denk ik altijd: ‘hoe dan? Dat mag officieel pas vanaf 13 jaar’. Maar kinderen zijn handig, veranderen hun geboortedatum en kunnen erop. Hetzelfde geldt voor TikTok. Maar als ze daar een andere geboortedatum invullen, krijgen ze opeens heel andere filmpjes tezien die officieel alleen geschikt zijn voor volwassenen. Als ouder wil je je kind tegen alles beschermen. Waarom zou je ze niet willen beschermen tegen de online wereld?’
Cyber Agent
‘Eigenlijk komt alles over cybercriminaliteit aan bod in HackShield. Het is ook zo ingesteld dat we kinderen enthousiast maken om Cyber Agent te worden. Ik spreek de kinderen ook echt aan in mijn filmpjes: wil je mijn Cyber Agent worden? Me helpen bij het opsporen van criminaliteit? Dan vinden kinderen het helemaal geweldig als ze met agent Kim mogen samenwerken. Ik maak de kinderen ook echt duidelijk dat ik hen nodig heb om opa en oma te beschermen.’
Huldiging
In de levels van HackShield kunnen kinderen puzzels oplossen, vragen beantwoorden en Shields scoren. Als de levels zijn uitgespeeld, dan staan er Quests klaar. In deze missies kunnen kinderen meer ontdekken over onderwerpen als wachtwoorden, phishing en auteursrecht. Regelmatig komen er nieuwe Quests bij. Bij elke Quest ontvangt het kind weer een Shield. Hoe hoger het aantal Shields, hoe hoger het aantal punten. Eens in de zoveeltijd vinden er in diverse gemeenten huldigingen plaats waarbij kinderen met de meeste punten gehuldigd worden tot beste Cyber Agent. ‘Ze worden ontvangen bij het gemeentehuis door de burgemeesteren mij, krijgen een mooi speldje en natuurlijk een foto. Als je dan tijdens zo’n huldiging ouders en opa’s en oma’s foto’s ziet maken, kan ik alleen maar trots zijn. Dat is toch het einde? Daar doen we het voor’, aldus Kim.
Geldezel
‘Ik heb het eens gespeeld met kinderen en we zaten toen in het level moneymule, oftewel de geldezel. In HackShield proberen we dat kinderen op een speelse manier uit te leggen. Er wordt gespeeld met een vos die normaal oranje is en zwarte kleding draagt. Maar opeens is die vos zwart en draagt het oranje kleding. Als kind moet je dan denken: deze persoon geeft zich uit als vos, maar is dat helemaal niet. Het vosje vraagt vervolgens om persoonlijke gegevens zoals een bankpas en je pincode. Ik heb dat toen gespeeld met een aantal Cyber Agents die de beste waren en het is ontzettend mooi om te zien wat er dan gebeurt in de groep. Als je die kinderen dan ziet zitten bij die computerschermen en ze roepen ‘nee,nee, het is een andere vos!’, dan denk je: dit is wat je spelenderwijs wil bereiken .HackShield is daarom ook een prachtige game om gezamenlijk te spelen in de klas en om als docent het gesprek aan te gaan met je leerlingen. Er komt zoveel los. En hopelijk maakt het zo’n indruk, dat ze zelf een soortgelijke situatie in reallife kunnen voorkomen.
Speel HackShield via nl.joinhackshield.com.
Dit artikel is ook verschenen in AmstelveenZ Magazine, No 74. December 2022
