De behandeling van chronische pijn
AMSTELVEEN - Brigitte Dyrbye en Jet Koster zijn de nieuwe pijnspecialisten in Ziekenhuis Amstelland. Naast hun werkzaamheden als anesthesioloog, geven zij advies en behandelen zij pijn die niet vanzelf over gaat.
Pijn is meestal het gevolg van weefselbeschadiging en heeft een waarschuwingsfunctie voor het lichaam. Het zenuwstelsel is daarbij de boodschapper en zorgt er voor dat de pijn in de hersenen wordt waargenomen. ‘Dan hebben we het over een ‘normale’ pijn zoals we dat allemaal wel eens ervaren bij een botbreuk, na een operatie of bij kiespijn. Natuurlijk is bij deze voorbeelden de pijnbeleving heel verschillend’, legt Dyrbye uit. ‘Maar, wanneer het zenuwstelstel zélf wordt aangetast spreken we van een zenuwpijn of neuropathische pijn. Deze pijn kan langdurig aanhouden en gaat niet zomaar over. Om te voorkomen dat hij chronisch wordt, is het heel belangrijk er iets aan te doen. Neuropatische pijn wordt vaak als brandend, stekend of schietend omschreven. Het voelt anders dan we gewend zijn.’
Route
Pijnspecialisten Dyrbye en Koster volgden een bijna gelijke route tot pijnspecialist. Beiden studeerden geneeskunde en specialiseerden zich tot anesthesioloog. Daarna volgden zij gespecialiseerde opleidingen tot pijnspecialist in AMC en Diakonessenhuis in Utrecht-Zeist. Koster werkte daarna als pijnspecialist in het OLVG en Dyrbye werkte meerdere jaren bij een gespecialiseerde focuskliniek voor pijnbestrijding. ‘Wat voor mij het werken in Ziekenhuis Amstelland zo bijzonder maakt, is dat ik in het voormalige ‘Tulp’ ziekenhuis ben geboren!’, vertelt Dyrbye enthousiast.
Pijnen
‘Bekende centrale oorzaken van neuropathische pijn zijn multiple sclerose (MS) of een herseninfarct (CVA). De pijn kan ook in een aftakking van de zenuw naar een arm of been zitten. Daarvan is een bekend voorbeeld het carpaal tunnel syndroom, waarbij je een pijnlijke en tintelende hand hebt als gevolg van een beknelde zenuw in de pols’, legt Dyrbye uit. ‘Pijn kan sterk invaliderend zijn en invloed hebben op het functioneren thuis en op het werk. Het vaststellen door de arts of er sprake is van neuropathische pijn, gebeurt in eerste instantie op basis van het verhaal van de patiënt en het lichamelijk onderzoek. Bij verdenking op zenuwschade kan aanvullend onderzoek worden verricht. Voor het opsporen van centrale oorzaken als een herseninfarct of MS zal gekozen worden voor een MRI scan. Voor oorzaken in een aftakking van de zenuw is een spier- zenuwonderzoek (EMG) het onderzoek van eerste keus. Een polyneuropathie bijvoorbeeld bij diabetes kan door middel van het EMG worden aangetoond. Polyneuropathie betreft meerdere zenuwen.’
Behandelingsmogelijkheden
Het is belangrijk dat zowel de onderliggende aandoening, als deze wordt gevonden, en de symptomen worden behandeld. Dit gebeurt in Ziekenhuis Amstelland in een multidisciplinair team.
‘Neuropatische pijn reageert niet goed genoeg op gewone pijnstillers zoals paracetamol en diclofenac. Sommige morfine-achtige medicatie kan goede resultaten geven, maar pijn reageert beter op middelen die het pijnsignaal wat rustiger maken. Deze zorgen er voor dat de hersenen de pijnprikkel veranderen. Dan hebben we het over medicatie of de toepassing van TENS, een apparaatje dat elektrische stroompjes door de huid geeft. Maar ook de Qutenza pleister geeft goede resultaten bij neuropathische pijn waarbij de kleine oppervlakkige zenuwen zijn aangedaan. Bij sommige zenuwen treedt er verlichting op door een injectie met een pijnstiller in combinatie met een ontstekingsremmer vlakbij de zenuw. Eventueel in combinatie met een gepulseerde radiofrequente behandeling van de zenuw (PRF).’
