Uit het niets omgevallen boom stond te boek als gezond: hoe het toch misging
Amstelveen - De grote boom die afgelopen zaterdagavond in het centrum van Amstelveen uit het niets omviel en bovenop een fietspad en de rijbanen van de Keizer Karelweg terechtkwam, stond bij de gemeente te boek als ‘gezond en zonder gebreken’. Er werden geen passanten geraakt, maar de gemeente stelde direct een onderzoek in omdat het een stuk ernstiger had kunnen aflopen.
De boom stond naast het Cobra Museum en bezweek zaterdagavond tijdens een forse regenbui, zonder dat er sprake was van harde wind of storm. De gemeente laat na vragen van AmstelveenZ weten dat het een volwassen eik (Quercus robur) betrof, die sinds 2011 iedere drie jaar gekeurd werd. De laatste veiligheidskeuring, op 30 juni 2020, had niets bijzonders aan het licht gebracht, ondanks dat de eik licht naar voren groeide. Waardoor kon deze reus toch bezwijken?
Na het voorval en vrijmaken van de weg van de takken en stam door de brandweer, is het gemeentelijk bomenteam bestaande uit gekwalificeerde boomspecialisten poolshoogte gaan nemen, laat een woordvoerder weten.
Geen rot
Het bomenteam constateerde een afgebroken stam van de onderstam/wortel met een zwarte, harde verkleuring (zie foto boven). Het betreft hier volgens de gemeente echter geen rot, maar een zogenaamde uitgestelde 'onverenigbaarheid'. Een specifieke bomenterm die door de gemeente wordt uitgelegd.
Lage wortel-ent
'De betreffende boom was geënt. Enten (ook wel verbinden of klonten, red.) bereik je door van een geschikte onderstam een zaailing of stek voor het worteldeel te nemen en van een moederplant met de gewenste eigenschappen de ent te snijden. Deze worden in de jonge levensfase met elkaar verbonden. Het gevolg is dat beide vergroeien tot een geënte boom. Enten of klonen wordt al honderden jaren in de boomkwekerij toegepast en heel veel cultuurbomen en -struiken staan op een onderstam. Een heel enkele keer gaat het jaren, soms decennia later, mis.'
'De bomen groeien dan in eerste instantie goed en vertonen soms pas na tientallen jaren afstotingsverschijnselen. Een enkele keer is een dikke rand zichtbaar, maar bij een lage wortel-ent is dit niet zichtbaar. Dit komt dus niet aan het licht tijdens een veiligheidskeuring, zoals bij de omgevallen boom.
Geringe kans op herhaling bij andere bomen
De boom in de gegeven situatie blijkt te zijn afgebroken op het ent-gedeelte. Mogelijk is de al overhangende kroon, door de zware regen verder uit het lood getrokken en is de boom hierdoor plotseling bezweken. De gemeente acht de kans dat zo’n situatie zich opnieuw voordoet mogelijk, maar gering.
Bomen en de gemeente
De gemeente zorgt voor ruim 31.000 bomen langs wegen en straten en is ook verantwoordelijk voor de veiligheid als het gaat om bomen in de openbare ruimte. 'Zelfs de mooiste en gezondste bomen kunnen ziek worden. Daarom houden onze wijkteams bomen in de openbare ruimte regelmatig in de gaten. Niet alleen de gemeenteinspecteert bomen. Een extern bureau controleert elk jaar een derde van ons bomenbestand op veiligheid en conditie. Na drie jaar zijn alle bomen geïnspecteerd.'
Bomenrenovatie
Sommige bomen, bijvoorbeeld monumentale bomen of kwetsbare bomen langs drukke wegen, controleert de gemeente vaker. 'Deze uitgebreidere visuele inspectie is belangrijk, want soms zie je niet direct dat een boom ziek is. Bomen die na de boomveiligheidscontrole een afname in kwaliteit laten zien, door bijvoorbeeld ouderdom, ziekte en plagen en slechte groeiomstandigheden, worden door het bomenteam verzameld op een lijst. Deze lijst wordt kritisch bekeken door groenspecialisten en de Groenraad en biedt de basis voor de jaarlijkse bomenrenovatie in het plantseizoen.'
